Zdecydowałam się na skopiowanie całości Dzienników Marcowych na moją stronę. Może będą dzięki temu łatwiejsze do znalezienia dla Polaków.

Jest to legendarny tekst, który krąży po białoruskim i rosyjskojęzycznym internecie. Pamiętnik Darii Kostenko, uczestniczki protestów w Mińsku. Tutaj wcześniej przytoczyłam jeden fragment: "Polonez Ogińskiego".

Tekst skopiowałam stąd. A tutaj jest strona Bułoczki, która, jeśli dobrze rozumiem, jest właśnie Darią Kostenko.

мартовские дневники – перевод на польский


19 marca

Obserwacja.

Dużo
pisać nie będę, bo nie ma czasu. Siedziałam w komisji wyborczej,
obserwowałam przez cały dzień. Wczoraj w spisach wyborców w moim
obwodzie było 1925 osób. Dziś rano zrobiło się już 2122. Dzisiaj
wieczorem, przed podliczeniem głosów, ich było 2251. Jak to możliwe, że
obwód wyborczy „wyrósł” na 225 osób?

Komisja przypadła mi nie
najgorsza, kłamać nie będę, pozwolili obserwować podliczanie głosów.
Wzrok mam dobry, dlatego widziałam, jak rozkładali karty do głosowania
na bliższym kraju stołu. Dwa razy „złapałam za rękę” człowieka, który
położył kartę za Kazulina do paczki arkuszy za Łukaszenkę.

Wyniki
przedterminowego głosowania i głosowania w dzień wyborów bardzo się
różniły. Liczby pamiętam prawie wszystkie, bo kilka razy przeczytałam
protokół (nawiasem mówiąc, podpisany – co się bardzo rzadko zdarza –
przez przewodniczącego komisji).

W sumie, w wyniku głosowania w
dzień wyborów, Milinkiewicz otrzymał 350 głosów, Łukaszenka – 540,
Kazulin – 73. 107 kart go głosowania było „przeciw wszystkim” (na
Białorusi i Ukrainie jest zaznaczona na karcie taka opcja – tłum.). 22
nieważnych.

A teraz porównajcie to z wynikami przedterminowego głosowania:
Milinkiewicz – 25 głosów, Łukaszenka – 355, Kazulin – 26. „Przeciw wszystkim” – 3 głosy.

NIE
WIERZĘ, że wyniki mogą aż tak się różnić. Tym bardziej, że przed
terminem głosowali nie tylko emeryci-łukaszyści. Największy procent
przedterminowego głosowania dały akademiki – wiadomo dlaczego.

19
marca po obserwacji wyborów dostaliśmy się na mityng na Kastrycznickim
placu pod sam koniec, o wpół do jedenastej. Jak powiedziała Asia,
„znowu władza oszukała naród” – ani armatek wodnych, ani łańcuchów
specnazu, ani gazów łzawiących. Ale wszystkie te rzeczy nie były
potrzebne. Najskuteczniejsza broń dzisiejszej władzy – strach. I ona
nim się po mistrzowsku posługuje. Naród był zastraszony na długo do
19-tego. Zastraszony oświadczeniami służb specjalnych o kolejnych
„wykrytych” bazach dla szkolenia bojówek. Zastraszony idiotycznymi
pogłoskami o gruzińskich terrorystach, którzy niby planują wysadzić w
powietrze 4 szkoły w Mińsku. (i, poza tym, wsypać truciznę do
wodociągów). Jednego mojego znajomego matka po prostu zamknęła w domu
na klucz i nie puściła na mityng.

W sumie, było tam maksimum 10
tysięcy ludzi. Postali, postali, później przeszli do placu Zwycięstwa i
stamtąd rozeszli się po domach.

Ale jutro ja pójdę tam znowu.


20-21 marca.
MAJDAN
CZĘŚĆ 1. POLONEZ AHIŃSKIEGO

Piszę
te wiersze 22 marca o 0.48. W ciągu ostatnich dni spałam w sumie tylko
2 godziny. Półtorej godziny temu mnie wypuścili z milicyjnego
posterunku. Do tej pory nie wiem, gdzie jest mój brat, który niósł
jedzenie ludziom stojącym na placu.


Prawdopodobnie oni i
teraz tam stoją – na Kastrycznickim placu, sczepieni w żywy łańcuch, na
śmierć i życie wziąwszy się za ręce wokół małego namiotowego obozu, aby
obronić go swoimi ciałami. Na Mińsk opuszcza się dziesięciostopniowy
mróz. Pomoc nie przyjdzie, nikt nie przebije się przez „psów” i
KGB-istów – tajniaków, którzy blokują wszystkie wejścia -wyjścia na
plac. Nikomu nie uda się przenieść gorącej herbaty ani śpiwora. Ja to
zrozumiałam kilka godzin temu na własnym przykładzie.

Wiele osób
stoi już ponad 15 godzin. A niektórzy i ponad dobę. Jeszcze trochę i
ich po prostu zacznie zabijać mróz. Kolejne „eleganckie zwycięstwo”
reżimu. W ciągu tych dwóch dni stałam się niby starsza o dziesięć lat.
Te dni przyniosły ze sobą wiele i na pewno zmieniły moje życie
bardziej, niż mogłam to sobie wyobrazić. W te dni dowiedziałam się, co
to znaczy Przestąpić przez strach, co znaczy Kochać i co znaczy
Nienawidzić. I jak to jest, kiedy rujnuje się całe życie. Pewnych
rzeczy, o których się dowiedziałam i odczułam, nigdy, NIGDY nie mogę
zapomnieć. Nie niektórych nie mogę darować.

Ile bym nie żyła – będą mnie palić te wspomnienia. Pewnie były to najmocniejsze wrażenia mojego życia.

Niebo
było granatowe, takie granatowe, takiego koloru ja nigdy nie widziałam.
Kiedy będę umierać, postaram się wspomnieć to dziwne granatowe niebo
nad Kastrycznicką płoszczą Mińska.

Wieczorem, 20 marca, zaczął
się nasz białoruski Majdan. Już teraz na uczestników namiotowego
miasteczka wylewają się rzeki kłamstwa. Mówią, że i zaplanowane było to
wszystko już wcześniej, i wszyscy ci, co tam stoją – to zjarani,
obkłuci, przepici oszołomi. I władza nawet podaje sumy, jakie nam niby
zapłacili. Co mnie zasmuciło, podobną politykę stosuje nawet bardzo
wiele rosyjskich mediów. Osobiście dla mnie to jak nóż, wbity w plecy
przez człowieka, którego uważałeś za przyjaciela.

Będę tu
pisać prawdę i tylko prawdę. Możecie uważać to za najbardziej
wiarygodną informację. Byłam w szeregu pierwszej dziesiątki ludzi,
którzy pod światłem kamer i aparatów fotograficznych zaczęli stawiać
namioty. Tak wyszło. Teraz mi już i tak grozi więzienie, do tego na 15
dobach się nie skończy. Ale czym by się to nie skończyło, nie żałuję
swojej decyzji.

Oto ono, niebo nad Kastrycznicką. Kiedy tam 20
marca zebrało się 10 tysięcy osób, było ono przejrzyście granatowe,
pojawiały się na nim pierwsze światełka gwiazd. Alaksandr Milinkiewicz,
stojąc na schodach pałacu związków zawodowych, krzyczał do mikrofonu o
tym, że wybory były nielegalne, że na wyborców czynili presję, że
odbywały się masowe fałszerstwa. Totem włączyli muzykę, i nad ogromnym
placem popłynął, samotny i srogi, Polonez Ahińskiego. „Pożegnanie z
Ojczyzną”. My podśpiewywaliśmy – cicho i uroczyście, tak jakby to był
hymn.

Właśnie wtedy w środku mnie coś się złamało i poszło.
Gardło zadławiło się płaczem. Odwróciwszy głowę, patrząc się przez mgłę
łez w wysokie niebo, słuchałam słów, niby napisanych o nas.

Rostań na rostaniach krainy,
Ranić dumki šlach abrany,
Prahnie serca ŭ rodnyja miaściny
I radzimy wobraz ažywaje rastrywožanaju ranaj…
Znoŭ
Załunaje naš štandar,
Pałychnie ŭnačy pažar,
I pachodnaju truboj
Znoŭ pakliča nas z taboj na mužny boj maja kraina –
Kraj adziny,
Za jaho ŭ wyhnani
Šlach wiartannia,
Šlach zmahannia.

To
była nie tylko pieśń – ona wołała do siebie i prosiła. I my jej nie
zdradziliśmy. Po pieśni coś jeszcze mówili tam, na schodach. Ale główne
wydarzenia odbyły się nie tam, a w samym tłumie narodu.

Póżniej ludzie niespodziewanie odeszli, wyzwalając miejsce, i na asfalt rzucili pierwsze namioty.

Wśród
nich był i mój. Zaczęło go stawiać 5 osób. Nie zdążyłam tam podejść – z
tłumu raptem wyskoczyli silni chłopcy z tłustymi twarzami bez wyrazu, w
czarnych czapeczkach. Szalenie deptali namioty nogami, łamali stelaż,
łapali i wynosili śpiwory i namioty, próbowali pobić tych, kto
rozkładał. Działali złośliwie i dokładnie.

Coś udało się
wychwycić z ich rąk, ale większość rzeczy oni zabrali. Na szczęście, to
była tylko pierwsza partia. Później ludzie po prostu stali wokół nas
jak ściana, mocno sczepili się za łokcie i nie wpuszczali do środka.
Tych, kto próbował się przedrzeć, odpychali ramionami.

A
prowokatorów, KGB-istów w cywilu było mnóstwo, strasznie dużo. Stali
wokół. A niektórzy czepiali nasze znaczki „za swabodu” i próbowali po
cichu wtopić się w krąg.

I właśnie za tą żywą ścianą – kręgiem
– rozłożyliśmy swoje namioty. Dokładnie pamiętam moment, kiedy stałam w
kręgu, wahałam się, czy pójść do środka, i zawołała mnie Swietka, moja
przyjaciółka, jaka pracowała już tam.

Żadnych szczególnych
emocji nie odczuwałam. Po prostu zrobiłam krok za stelaż, pomagając
stawiać namiot. Na początku chowałam twarz za kaptur, dlatego że
mnóstwo kamer wideo i aparatów fotograficznych wycelowano dokładnie nam
w oczy. Później uznałam, że to taka połowiczna decyzja. Co tu się już
zatrzymywać. I zdjęłam kaptur.

Postawiliśmy namioty,
rozścieliliśmy turystyczne karimaty i siedliśmy na nich. I wtedy
dopiero zaczęło mnie kłuć. Doszło do mnie wtedy, CO myśmy zrobili. I
zrozumiałam, że całe moje poprzednie życie, co bardzo prawdopodobne, w
ten właśnie moment odchodzi niby piaskiem przez palce. Do szczętu. I
intelektualne gry, i klub dziecięcy, który był moją radością przez tyle
lat. I stabilność materialna, i praca w naukowym czasopiśmie, i
przyjaciele, i książki, i rodzice. I kochany Mińsk. I, być może,
Białoruś… i być może wolność.

Próbowałam chować łzy pod
kapturem, żeby nie zauważyli ich dziennikarze. Nieładny to widok, kiedy
człowieka trzęsie i aż wykręca od płaczu.

Później się
uspokoiłam: co zrobione, to zrobione. Nie ma już drogi wstecz. Właśnie,
czy warto czytać w dzieciństwie takie dobre książki i słuchać takie
dobre pieśni, żeby potem w życiu okazać się „do niczego”?

Pozostawało
zrobić jeszcze tylko jedno, i ja to zrobiłam. Zadzwoniłam do osoby,
którą kocham już dwa lata, i powiedziałam mu o tym. Dawno chciałam, ale
w żaden sposób nie mogłam. A teraz już bać się nie ma czego.

[c.d.n.]

Daria Kostenko
Tłumaczenie z języka białoruskiego (Kuba Łoginow)

---

Więcej informacji:

• Strona Bułoczki
• Strona, z której skopiowałam Dzienniki Marcowe
• Czym jest dla Białorusinów polonez Ogińskiego "Pożegnanie Ojczyzny"?
• Aresztowanie Daszy – "Dzienników marcowych" dalszy ciąg [ru]