Na wschód od nas przetrwało wiele tradycji, które dla Polaków są już tylko zamierzchłym echem. Czy wiecie, że 2 listopada Białorusini wciąż obchodzą Dziady – prawie jak za Mickiewicza?…
Prawosławną wersją Dziadów jest Radunica, obchodzona właśnie dziś, we wtorek, dziewięć dni po prawosławnej Wielkanocy (nota bene, po białorusku Wielkanoc to – Wielkidzień). Na Białorusi Radunica to święto
państwowe. Po nabożeństwie w cerkwi ludzie idą na cmentarz pomodlić
się za umarłych. Je się tam symboliczny obiad, a część jego
zostawia na grobie dla zmarłego. O tym, jaki charakter miało to święto dla dawnych Białorusinów, mówi przysłowie: “Na Radunicę – do obiadu poszczą, na obiedzie płaczą, a wieczorem skaczą”.
Zwyczaj wspominania zmarłych na wschodzie wywodzi się z czasów
pogańskich i związany jest z kultem przodków. Powstanie słowa Radunica jest związane z litewskim rauda (opłakiwanie) lub
ogólnosłowiańskim ród, narodzić, radować. Oprócz tych naukowych
przypuszczeń, według pogańskich wierzeń Radunica – to bogini
przechowująca dusze zmarłych. Ludzie winni przynosić na cmentarz dla
bogini ofiarę, żeby dusze przodków odpoczywały w spokoju.
Analogicznym świętem jest krakowska Rękawka, popularne święto-festyn obchodzone we wtorek po Wielkanocy pod kopcem Kraka – uważanym wszak za mogiłę. Sam źródłosłów Rękawki nie pochodzi raczej od Kraka, jak mówi ludowa tradycja, ale nawiązuje do kultu zmarłych: w języku czeskim zachował się wyraz rakov co oznacza trumnę, a serbskim słowo raka, czyli grób.
- Fragment o Radaunicy (Radunicy) w Wikipedii pod hasłem „Jajko w kulturze”
- Rękawka w Wikipedii
- Wzmianka o Radunicy na bialorus.pl
- Kilka ciekawych wiadomości o innych starosłowiańskich zwyczajach białoruskich, np. o święcie Kupały, o ubieraniu krzyży na kształt kobiety…
- O pochodzeniu słowa Radunica [by]